- عزیزالدین طغرائی (طُ)
عزیزالدین، افضل الممالک ابوالفتوح علی بن فضل الله الطغرائی. در تتمۀ صوان الحکمه، این عنوان را در ضمن ترجمه نجیب الدین ابوبکر طبیب نیشابوری آورده و گفته است که عزیزالدین طغرائی درباره نجیب الدین طبیب گوید: کل مریض مر هذا الفاضل علی باب داره فضلاً عن معالجته، فقد فاز بالشفاء. سپس ناشر و محشی کتاب مزبور، معرفی صاحب عنوان را به لباب الالباب ج 2 ص 172 و معجم الادباء ج 5 ص 215 محول کرده است.
درلباب الالباب ج 2 ص 172 قصیده ای است از روحی ولوالجی که دو بیت زیر از آن قصیده و معلوم است که قصیده در مدیحۀ صاحب عنوان سروده شده:
بحر علوم افضل دولت، علی، کزو
دارد چو عقل گوهر فضل الله اعتزاز
طغرائیی که هست بر خلق شرق و غرب
فرمان شاه جامه و طغرای او طراز.
در معجم الادباء ج 5 ص 215 قطعۀ ذیل در ضمن ترجمه احوال ابوالحسن علی بن زید البیهقی ایراد شده و مؤلف بدین نحو آورده که: و من شعر ابی حسن البیهقی الذی اورده لنفسه فی کتاب الوشاح فی عزیزالدین ابی الفتوح علی بن فضل الله المستوفی الطغرائی، و نقلته من خطه:
شموسی فی افق الحیاه هلال
و امنی من صرف الزمان محال
و الطلب و المطلوب عز وجوده
و ارجو و تحقیق الرجاء محال
الی کم ارجی من زمانی مسره
و قد شاب من رأس الزمان قذال
وبال علی الطاوس الوان ریشه
و علم الفتی حقاً علیه وبال
و للدهر تفریق الاحبه عاده
و للجهل داءٌ فی الطباع عضال
لقد ساد بالمال المصون معاشر
و اخلاقهم للمخزیات عیال
و بینهم ذل المطامع عزه
و عندهم کسب الحرام حلال.
ناشر کتاب تتمۀ صوان الحکمه مینویسد: محتمل است ابوالفتوح همان عزیزالدین وزیر طغرل باشد که در 584 هجری قمری کشته شد، و در رسائل وطواط مکتوبی است بنام ’الاجل الامجد، مجدالملک عزیز طغرائی’ و ظاهراً مراد همین عزیزالدین علی بن فضل الله طغرائی است. (تتمۀ صوان الحکمه ص 157، 212)
درلباب الالباب ج 2 ص 172 قصیده ای است از روحی ولوالجی که دو بیت زیر از آن قصیده و معلوم است که قصیده در مدیحۀ صاحب عنوان سروده شده:
بحر علوم افضل دولت، علی، کزو
دارد چو عقل گوهر فضل الله اعتزاز
طغرائیی که هست بر خلق شرق و غرب
فرمان شاه جامه و طغرای او طراز.
در معجم الادباء ج 5 ص 215 قطعۀ ذیل در ضمن ترجمه احوال ابوالحسن علی بن زید البیهقی ایراد شده و مؤلف بدین نحو آورده که: و من شعر ابی حسن البیهقی الذی اورده لنفسه فی کتاب الوشاح فی عزیزالدین ابی الفتوح علی بن فضل الله المستوفی الطغرائی، و نقلته من خطه:
شموسی فی افق الحیاه هلال
و امنی من صرف الزمان محال
و الطلب و المطلوب عز وجوده
و ارجو و تحقیق الرجاء محال
الی کم ارجی من زمانی مسره
و قد شاب من رأس الزمان قذال
وبال علی الطاوس الوان ریشه
و علم الفتی حقاً علیه وبال
و للدهر تفریق الاحبه عاده
و للجهل داءٌ فی الطباع عضال
لقد ساد بالمال المصون معاشر
و اخلاقهم للمخزیات عیال
و بینهم ذل المطامع عزه
و عندهم کسب الحرام حلال.
ناشر کتاب تتمۀ صوان الحکمه مینویسد: محتمل است ابوالفتوح همان عزیزالدین وزیر طغرل باشد که در 584 هجری قمری کشته شد، و در رسائل وطواط مکتوبی است بنام ’الاجل الامجد، مجدالملک عزیز طغرائی’ و ظاهراً مراد همین عزیزالدین علی بن فضل الله طغرائی است. (تتمۀ صوان الحکمه ص 157، 212)